İşyeri hekimi çalıştırma zorunluluğu, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile getirilmiştir. Bu kanuna göre az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işletmelerin işyeri hekimi çalıştırması zorunludur. Çalıştırmaması durumunda idari para cezası uygulanacaktır.
İşyeri Hekimi Çalıştırma Zorunluluğu Olan İşyerleri
İşyeri hekimi çalıştırma zorunluluğu; az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için getirilmiştir. Bu işyerleri, tehlike sınıflarına göre çalışan başına, ayda en az mevzuatta belirtilen süre kadar işyeri hekimini çalıştırmak zorundadır. Kanuna göre bu süreler şu şekildedir:
- Az tehlikeli sınıf: 5 dakika
- Tehlikeli sınıf: 10 dakika
- Çok tehlikeli sınıf: 15 dakika
İlgili kanun maddesi, kademeli olarak, tehlike sınıfına ve çalışan sayısına göre hayata geçirilmiştir. Son olarak 50’den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri kanun kapsamına alınacaktır. Yapılan son düzenlemelere göre bu özelliklere sahip işyerleri, 31.12.2023 itibariyle kapsama alınacak ve doktor çalıştırmaları zorunlu hale gelecektir.
Buradaki süreler, aylıktır ve çalışan sayısına göre hesaplanır. Örneğin; tehlikeli sınıfta yer alan ve 100 çalışanı olan bir işletmenin, aylık doktor çalıştırma süresi en az 1000 dakikadır. Bu noktada ilgili işletme, ihtiyacını karşılamak için farklı seçenekleri kullanabilir. Bunlar:
- Kendi bünyesinde işyeri hekimi istihdam etmek
- Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri (OSGB) firmaları üzerinden işyeri hekimliği hizmeti almak
İşletmelerin önemli kısmı, dışarıdan hizmet almayı tercih etmektedir. İşyeri hekiminin istihdam edilmesinin maliyetli olmasından dolayı böyle bir yol seçilmektedir.
Çalışan Sayısına Göre İşyeri Hekimlerinin Görev Süreleri
İşyeri hekimi çalıştırma zorunluluğu, çalışan sayısı ile yakından ilgilidir. İlgili kanun, belli bir sınırın üzerinde çalışan sayısına sahip olan işyerlerinin tam zamanlı doktor çalıştırmasını zorunlu kılar. Bu şartları sağlayan işletmeler, dışarıdan hizmet almak yerine kendi bünyelerinde doktor istihdam etmelidir.
- Az tehlikeli sınıfta yer alan işletmeler, her 2000 çalışan için işletme bünyesinde 1 işyeri hekimi istihdam eder. Hesaplama, her 2000 çalışan için yapılır. Örneğin; çalışan sayısı 6000 olan işletmelerde tam zamanlı olarak çalışması gereken doktor sayısı 3’tür.
- Tehlikeli sınıfta bulunan işletmeler, her 1000 çalışan için 1 adet işyeri hekimini bünyelerinde istihdam etmek ve tam zamanlı olarak çalıştırmak zorundadır. Çalışan sayısı, 1000’e bölünerek kaç adet doktor istihdam edileceği hesaplanır. Geriye kalan fazlalık içinse süre bakımından hesaplama yapılır.
- Çok tehlikeli sınıfta yer alan şirketler, her 750 çalışan için 1 tane işyeri hekimini istihdam etmek zorundadır. 750’nin tam katından farklı çalışan sayısına sahip olan şirketler, çalışan sayısını 750’ye bölerek çalıştırmaları gereken doktor sayısını bulabilir. Geriye kalan fazlalık çalışan için ise burada da süre hesabı yapılır. O ihtiyaçlar için dışarıdan hizmet alımı yapılmasının mahsuru yoktur.
İşyeri Hekimi Ayda Kaç Saat Çalışır?
İşyeri hekiminin aylık çalışma süresi, 4857 sayılı iş kanununa göre belirlenir. Bu kanuna göre çalışanlar, haftada en fazla 45 saat çalışabilir. Buradan hareketle aylık çalışma süresi hesaplanır. Bir ayda 4 hafta ve fazladan 2 ya da 3 gün olması nedeniyle hesaplama aylık değil, yıllık olarak yapılır.
Bir yılın 52 hafta olduğundan hareketle çalışanların yılda en fazla 52 x 45 = 2340 saat çalışabileceği, bunun aylık karşılığının ise 195 saat olduğu hesaplanır. Buradaki hesaba göre bir işyeri hekimi aylık 195 saat çalışır.
Burada vermiş olduğumuz süre, tam zamanlı çalışma için geçerlidir. Yarı zamanlı çalışma da süre çok daha düşük olacaktır.
Tam zamanlı çalışanların yıllık yapabileceği mesai ise en fazla 270 saattir. Aylık ise 22,5 saat yapmaktadır. Dolayısıyla işyeri hekimleri, tam zamanlı olarak çalıştıklarında görev süreleri en fazla 195 saat + 22,5 saat olabilmektedir.
İSG Katip sistemi de en fazla aylık 195 saatlik sözleşmeye izin vermektedir. En yüksek mesai süresi sistemde 22,5 saat olarak belirlenmiştir.
4857 sayılı iş kanununun bir istisnası vardır. O da kamu hastanelerinde görev yapan ve işyeri hekimliği sertifikası olan doktorlarla ilgilidir. Bu doktorlar, kamu hastanelerindeki görevlerine ek olarak aylık 30 saat işyeri hekimliği yapabilir. Ancak sistem, 30 saatin üzerinde sözleşme yapmaya izin vermemektedir.
İşyeri hekimleri, tam zamanlı çalışmamak şartıyla birden fazla işyeriyle / işletmeyle / şirketle sözleşme yapabilir. Çalışma süresini bu şekilde doldurması mümkündür. Birden fazla yerde çalıştığında, işletmeler arasındaki ulaşım süresi hizmetten sayılmaz. Ayrıca tam zamanlı çalışan işyeri hekimleri, farklı bir işletmeyle sözleşme yapamaz ve farklı yerlerde çalışamaz.
İşyeri Hekimi Çalışma Şartları
İşyeri hekimi çalıştırma zorunluluğu, işyeri hekimleri açısından ciddi bir iş imkanı oluşturmaktadır. Bu alandaki ihtiyacın çok fazla olması ise işyeri hekimi maaşlarının çok yüksek seviyelere çıkmasına neden olmaktadır.
Ülkemizdeki sağlık kurumlarının dahi doktor ihtiyacı bulunmaktadır. Mezun olan doktorlar direkt olarak atanmakta ve göreve başlatılmaktadır. Bu durum, işyeri hekimliğine olan ihtiyacın ne kadar fazla olduğunu gösteren önemli bir delildir.
Bu ihtiyacı karşılamak ve kanundaki zorunluluğu yerine getirmek isteyen işletmeler, doktorlara yüksek maaş vermenin yanında kaliteli çalışma koşulları da sağlamaktadır. Maaşlar genellikle 50.000 TL ile 70.000 TL arasında değişmektedir. Çalışma koşullarına ve sürelerine göre daha yüksek maaşlar da alınabilmektedir.
Gerek çalışma şartlarının uygunluğu gerekse de maaşların yüksekliği, tıp fakültesi mezunları için işyeri hekimliğini önemli bir seçenek haline getirmiştir. Siz de işyeri hekimi olmak istiyorsanız, hemen kurumumuza kaydınızı yaptırabilirsiniz.
Kare Akademi olarak çok uzun süredir bu alanda hizmet veriyor ve İSG profesyonelleri yetiştiriyoruz. 180 saati uzaktan, 40 saati staj olmak üzere 220 saatlik eğitimi sizler için planlıyoruz. Bu süreçte konu anlatımlı kitap, özel not ve çalışma grupları alanlarında destek sağlıyoruz. Erken kayıt indirimlerinden yararlanmak ve kontenjanlar dolmadan kaydınızı yaptırmak için hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz.
